Czym jest stronniczość językowa i jak jej uniknąć? (Z przykładami!)

Opublikowany: 2023-09-13

W tym poście chcemy porozmawiać o stronniczości językowej, czym ona jest, dlaczego jest istotna i jak jej uniknąć.

Język żyje, cały czas się rozwija i przybiera nowe kształty. Jednocześnie jest konstruktem kultury, czasu i środowiska, w którym ewoluował i jest używany. Kiedy rzeczy zmieniają się na zewnątrz, ma to również wpływ na sposób, w jaki ludzie się komunikują.

Ponieważ jednak język często porusza się wolniej niż otaczające go okoliczności, może stać się przestarzały. Jednym ze sposobów, w jaki to widać, jest to, że język niesie ze sobą uprzedzenia. Oznacza to używanie mowy w sposób, który działa przeciwko pewnym grupom ludzi, przedstawia je w niepochlebny sposób, wyklucza je lub tworzy i utrwala stereotypy na ich temat.

To nie musi być zamierzone. Może to być po prostu spowodowane przestarzałymi terminami i zwrotami, ponieważ czyjś język nie nadąża za duchem czasu. Jednak nawet jeśli zostało to zrobione przez przypadek, nie wygląda to dobrze. Dlatego warto nauczyć się unikać stronniczego używania języka, zwłaszcza jeśli prowadzisz (wielojęzyczną) stronę internetową i prezentujesz się w Internecie szerokiemu gronu odbiorców.

Aby pomóc Ci uniknąć przeszkód związanych z uprzedzeniami językowymi i stronniczym językiem, w tym poście znajdziesz pomoc w ich rozpoznaniu, a także praktyczne wskazówki i strategie, które pomogą Ci uniknąć używania języka w niepochlebny sposób i będą wspierać bardziej włączającą i obiektywną komunikację.

Co to jest stronniczość językowa i stronniczy język?

Porozmawiajmy więc o słoniu w pokoju: czym dokładnie jest stronniczość językowa? Chociaż istnieją różne definicje w różnych kontekstach, zwykle mamy na myśli używanie języka powodującego podziały. Oznacza to komunikowanie się w sposób, który przypisuje niepochlebne cechy jednostkom i grupom ludzi oraz dzieli ludzi na „grupę własną” i „grupę zewnętrzną”.

przykłady uprzedzeń w grupie

Dzieje się tak poprzez stronniczy język. Oznacza słowa i wyrażenia, które wykluczają inne, traktują jedną grupę lepiej od drugiej lub po prostu sugerują wyższość i niższość różnych ludzi.

Jak już ustalono, nie musi to być celowe. Może to być po prostu kwestia niewiedzy lub niezbadanego użycia języka. Może jednak prowadzić do dyskryminacji i uprzedzeń, zwłaszcza wobec grup marginalizowanych. Przejdźmy do kilku przykładów, aby lepiej zrozumieć.

Język stronniczy ze względu na płeć

Jedną z najczęściej omawianych form tego zjawiska jest język stronniczy ze względu na płeć. Jest to podforma uprzedzeń językowych, oparta, jak sama nazwa wskazuje, na użyciu języka, która utrwala pewne stereotypy dotyczące płci lub podkreśla wyższość jednej płci nad drugą.

Mogą one mieć charakter rażąco seksistowski, np. stwierdzenia na temat typowego zachowania mężczyzny lub kobiety lub odniesienia do różnic między mężczyznami i kobietami pod względem zdolności, temperamentu, zachowania lub zawodu.

stary przykład seksistowskiej kreskówki
Źródło obrazu: Tumblr

Może być jednak również bardziej subtelny. Na przykład istnieje wiele języków, które mają tendencję do promowania światopoglądu skoncentrowanego na męskości/męskości, w którym to, co żeńskie/żeńskie, jest podporządkowane. Spójrz tylko na te angielskie słowa:

  • ludzkość
  • stworzone przez człowieka
  • obsłużyć recepcję
  • osobogodziny
  • przodkowie

Istnieje również wiele słów, które automatycznie zakładają płeć osoby pełniącej określone role lub zawody:

  • przewodniczący
  • gospodyni domowa
  • strażak
  • sprzątaczka
  • sprzedawca

Ponadto użycie zaimków może również pełnić podobną funkcję:

  • Kiedy lekarz przygotowuje się do operacji, musi dołożyć wszelkich starań, aby się zrelaksować.
  • Zadaniem sekretarki jest dotrzymywanie terminów swoich obowiązków.

Problem ten może być jeszcze bardziej wyraźny w językach, w których rzeczowniki są rodzaju. Na przykład w języku niemieckim jeszcze kilka lat temu powszechne było używanie męskiego słowa do opisania całych zawodów lub grup. Obecnie w takich przypadkach podejmuje się znacznie większe wysiłki, aby używać bardziej włączającego języka.

Inne stronnicze przykłady języków

Język stronniczy ze względu na płeć nie jest jedynym sposobem, w jaki uprzedzenia przedostają się do codziennej mowy. Może być również uprzedzony wobec innych grup ludzi.

Jednym z przykładów są oczywiście obraźliwe i pejoratywne słowa, takie jak nazywanie ludzi „Micks”, „Japończycy” lub słowo na „n”. Oczywiście, choć jest to język stronniczy, w tym przypadku wyraźnie wkroczyliśmy na terytorium rasistowskie. Kiedy ktoś używa tego rodzaju słów, w większości przypadków można bezpiecznie założyć, że wie, co robi i robi to celowo.

Jednak, jak się dowiedzieliśmy, stronniczy język może być również bardziej subtelny. Ponadto może wyrażać uprzedzenia ze względu na inne cechy:

  • Wiek — nazywanie osób starszych „starszymi” lub „starszymi”.
  • Zdolność lub stan zdrowia — opisywanie osób o różnych zdolnościach lub stanach zdrowia jako „poruszonych na wózku inwalidzkim” lub „ofiar” choroby.
  • Orientacja i tożsamość seksualna — Używanie terminów takich jak „homoseksualiści” lub „geje”.
  • Religia — określanie członków jednej religii jako „fanatyków”, a wyznawców innej jako „pobożnych”.
  • Rasa i pochodzenie etniczne — używanie w rozwiązaniach programowych „czarnej listy” i „białej listy” zamiast „list zablokowanych” i „list dozwolonych”. Oznacza to, że „czarny” jest w jakiś sposób zły, podczas gdy „biały” jest dobry.
  • Klasa społeczna — etykietowanie ludzi jako „biednych” lub „niższych klas” w celu opisania ich statusu społeczno-ekonomicznego.

Dlaczego jest to problem?

Zatem istnieje stronniczość językowa. I niezależnie od tego, czy ktoś korzysta z niego świadomie, czy nieświadomie, może to mieć negatywny wpływ na czytelników i słuchaczy.

Stronniczy język dyskryminuje i izoluje

Stronniczość językowa może poniżać i wykluczać grupy ludzi lub sprawić, że poczują się niezrozumiani i błędnie reprezentowani tylko ze względu na to, kim są. Wyróżnia ludzi, szufladkuje ich i kategoryzuje, tworząc i utrwalając stereotypy.

Nie jest to pozycja, w której ktokolwiek z nas chciałby się znajdować. To, jak opisujemy innych, odgrywa dużą rolę w tym, jak są postrzegani, a tym samym traktowani. Chociaż z zewnątrz może się to wydawać nieszkodliwe, jeśli nie należysz do tej konkretnej grupy, doświadczenie może się bardzo różnić od wewnętrznego. Może wzmocnić dyskryminację, której niektórzy doświadczają w prawdziwym życiu.

Alienuje część odbiorców

Zwłaszcza jako właściciel witryny internetowej lub firma obecna w Internecie musisz o tym pamiętać. Osoby, które odwiedzają Twoją witrynę, są prawdopodobnie o wiele bardziej zróżnicowane, niż myślisz. Na przykład spójrz na swoje statystyki i zobacz, z wielu miejsc, z których pochodzą Twoi odbiorcy.

mapa lokalizacji odbiorców analityki internetowej

A to tylko lokalizacja. Prawdopodobnie wyróżnia je wiele innych czynników. Chcesz, żeby każdy czuł się mile widziany na Twojej stronie, czy tylko wybrani?

Tu nie chodzi o bycie poprawnym politycznie. Chodzi o to, aby starać się być życzliwym i włączającym wobec innych, niezależnie od ich wieku, płci, rasy, płci, pochodzenia etnicznego, różnic fizycznych lub psychicznych, religii czy statusu ekonomicznego. To wyraz szacunku wobec publiczności, wszystkich osób, niezależnie od ich pochodzenia.

Powoduje problemy w przypadku wielojęzycznych witryn internetowych

Wreszcie, stronniczość językowa może również utrudniać tłumaczenie. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku tłumaczenia z języków bezpłciowych na języki pozbawione płci. Tutaj musisz podjąć decyzję dotyczącą płci określonych słów, nawet jeśli kontekst nie podaje wszystkich informacji.

Weźmy na przykład to zdanie:

  • Piekarz ma ciężki dzień pracy, który zaczyna się bardzo wcześnie rano.

Z powyższego zdania nie można dowiedzieć się, czy piekarz jest mężczyzną, czy kobietą. Gdybyś miał przetłumaczyć to na język taki jak niemiecki, musiałbyś dokonać wyboru. Jak znaleźć rozwiązanie, które nie zniechęci części odbiorców?

Jak rozwiązać problem uprzedzeń językowych

Skoro już wiemy, czym jest stronniczość językowa i stronniczy język oraz dlaczego może być szkodliwy, jak możesz sobie poradzić z tym problemem? Co możesz zrobić, aby nie utrwalić tego na własnej stronie internetowej lub w swoim piśmie i użyciu języka?

Kultywuj świadomość

Jednym z problemów jest to, że używanie stronniczego języka może zdarzać się niezauważenie. Jak wspomniano, wiele stronniczości można wyrazić po prostu z powodu przestarzałego języka lub braku wiedzy. Zatem pierwszym krokiem jest po prostu zachowanie otwartego umysłu i przeanalizowanie własnego użycia języka.

myśląca osoba

Najważniejsze jest, aby być wrażliwym na to, jak mówisz o innych. Sprawdź, czy niepotrzebnie podkreślasz różnice między ludźmi w swoim użyciu języka i dzielisz ich na „my” i „oni”. Świadomość jest ważna, ponieważ możesz zmienić tylko to, co wiesz, że robisz.

Ćwicz empatię

Oprócz dokładnego rozważenia sposobu, w jaki używasz języka, kolejnym ważnym krokiem jest ćwiczenie empatii. Jeśli nie należysz do grupy, do której często się mówi, poniża lub dyskryminuje, trudno sobie wyobrazić, że język może mieć tak szkodliwy wpływ.

Jednakże, jak wspomniano wcześniej, dla wielu osób należących do tych grup usłyszenie nawet nieświadomych uprzedzeń w języku może po prostu wzmocnić ich codzienne negatywne doświadczenia.

to przywilej zdobywać wiedzę na temat rasizmu, zamiast doświadczać jego oznak

Aby lepiej to zrozumieć, warto spróbować postawić się w sytuacji kogoś innego. Zobacz, jak byś się czuł, słysząc o pewnych rzeczach wspominanych o Tobie. Odrobina większej empatii wobec doświadczeń innych ludzi może pomóc ci lepiej zwracać uwagę na język, którego używasz.

Ćwicz używanie języka neutralnego pod względem płci

W ostatnich latach bardziej istotne stało się używanie języka neutralnego pod względem płci. Właściwie nie jest to takie trudne. Zamiast używać jednego konkretnego zaimka płciowego, rozważ użycie „on lub ona”, „oni” lub nieużywanie w ogóle zaimka.

  • Jeśli uczeń chce wziąć udział w wycieczce klasowej, potrzebuje pozwolenia.
  • Jeśli uczeń chce wziąć udział w wycieczce klasowej, potrzebuje pozwolenia.
  • Jeśli uczniowie chcą wziąć udział w wycieczce klasowej, potrzebują pozwolenia.
  • Każdy uczeń chcący wziąć udział w wycieczce klasowej musi posiadać kartę zgody.

Zawsze istnieje możliwość przepisania tekstu tak, aby dotyczył każdego.

Drugim krokiem jest zastąpienie słów związanych z płcią alternatywami neutralnymi pod względem płci.

Słowa związane z płcią Alternatywny
ludzkość ludzkość
listonosz pracownik poczty
obsłużyć recepcję do personelu recepcji
przodkowie przodkowie
strażak strażak
gospodyni domowa gospodyni domowa

Nie musisz przesadzać w tej kwestii. Na przykład, jeśli mówisz o konkretnym, konkretnym listonoszu, nadal możesz nazwać tę osobę listonoszem. Tylko jeśli mówisz ogólnie o osobach dostarczających pocztę, użyłbyś bardziej inkluzywnego terminu.

Poznaj alternatywy dla innego stronniczego języka

Oczywiście znalezienie lepszych słów, aby w bezstronny sposób opisać różnice między ludźmi, rozciąga się również na inne obszary.

stronnicza terminologia Alternatywny
starsi osoby starsze, osoby powyżej X roku życia
poruszający się na wózku inwalidzkim osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim
homoseksualiści członków społeczności LGBTQ
ludzie nie-biali ludzie kolorowi, BIPOC
biedni ludzie osoby zarabiające mniej niż X
niepełnosprawni ludzie niepełnosprawni

Krótko mówiąc, znajdź sposób na przejście od języka przyklejającego ludziom etykiety do terminów o charakterze po prostu opisowym.

Unikaj wspominania o różnicach, jeśli nie są one istotne

Najlepszą wskazówką pozwalającą uniknąć stronniczego języka jest unikanie niepotrzebnego wskazywania różnic, jeśli nie są one istotne. Rozważ to zdanie:

  • W spotkaniu wzięło udział dwóch prawników, jeden menedżer i azjatycki inżynier.

Czy w powyższym przykładzie naprawdę trzeba wspominać, że inżynier jest Azjatą? Czy wnosi to coś do kontekstu? Czy to naprawdę istotna informacja? A może po prostu wyróżnia jedną osobę bez konkretnego powodu?

Jeśli chcesz zaradzić uprzedzeniu w swoim języku, zawsze dobrze jest zadać sobie pytanie, czy jakiekolwiek etykiety, które nadajesz innym, są konieczne lub istotne w odniesieniu do tematu, dyskusji lub kontekstu. Jeśli tak nie jest, po prostu je pomiń. W ten sposób nie wykluczasz niepotrzebnie ludzi.

Sprawdź wszystkie języki, które oferujesz

Jako właściciel wielojęzycznej witryny internetowej stoisz przed dodatkowym wyzwaniem, jakim jest uporanie się z uprzedzeniami w więcej niż jednym języku. Jak widać na powyższym przykładzie Niemiec, każdy z nich ma pod tym względem swoją specyfikę i ważne jest, aby upewnić się, że dobrze wykonujesz swoją pracę w każdym z nich.

Niemiecka naklejka neutralna pod względem płci
Źródło obrazu: Wikimedia, CC-BY-SA

Z tego powodu zawsze warto współpracować z zaufanym tłumaczem, który jest wrażliwy i doświadczony w tych sprawach. Chociaż tłumaczenie maszynowe jest często szybsze i wygodniejsze, w tym obszarze może być również mniej dotkliwe.

W związku z tym zawsze upewnij się, że treść przetłumaczona maszynowo została przerobiona przez człowieka, aby rozwiązać te problemy. Jest to ogólnie dobry pomysł, aby zapewnić prawidłowe tłumaczenie, jednakże sprawdzanie stronniczości językowej jest jego integralną częścią.

Użyj TranslatePress, aby wdrożyć swoje (bez uprzedzeń) tłumaczenia

Unikanie stronniczości językowej na wielojęzycznej stronie internetowej może być sporym wyzwaniem. Chociaż jest to tego warte, oznacza to więcej wysiłku, aby poprawić tłumaczenia i sprawdzić je pod kątem problematycznego języka.

Z tego powodu uważamy, że wdrożenie tłumaczeń na Twojej stronie internetowej powinno być tak proste, jak to tylko możliwe. Dzięki temu będziesz mógł skupić się na innej ważnej pracy. Właśnie to staraliśmy się umożliwić dzięki TranslatePress, naszej wszechstronnej wtyczce do tłumaczenia WordPress. Oto dlaczego uważamy, że powinieneś rozważyć to w przypadku swojej witryny internetowej.

Przyjazny dla użytkownika interfejs

W TranslatePress prawie wszystko dzieje się w jednym, bardzo prostym interfejsie.

główny interfejs tłumaczenia tłumacza

Skorzystaj z podglądu po prawej stronie, aby poruszać się po witrynie i wybierać treści do przetłumaczenia. Użyj menu rozwijanego, przycisków strzałek i symbolu pióra, aby wybrać pojedynczy tekst ze swoich stron.

wybierz treść do przetłumaczenia w tłumaczu

Gdy to zrobisz, po prostu wpisz tłumaczenie w odpowiednim polu.

przetłumacz ciąg znaków w interfejsie tłumacza

Po zapisaniu tłumaczenie automatycznie pojawi się na Twojej stronie internetowej.

Translatorpress tłumaczenie na żywo na stronie internetowej

Dodatkowe funkcje

Oprócz łatwej obsługi TranslatePress oferuje następujące korzyści:

  • Przetłumacz każdą część swojej witryny — oprócz zwykłej zawartości strony wtyczka automatycznie skanuje witrynę WordPress w poszukiwaniu tekstu z motywów, wtyczek i innej zawartości dynamicznej. Możesz je przeglądać i tłumaczyć w osobnym menu.
  • Tłumaczenie obrazów — TranslatePress umożliwia także udostępnienie różnych wersji obrazów w określonych językach. W ten sposób możesz dostosować obrazy z tekstem lub po prostu użyć bardziej odpowiednich kulturowo wizualizacji dla różnych wersji językowych.
  • Wielojęzyczne SEO — TranslatePress zaprojektowano tak, aby był przyjazny dla SEO, co oznacza, że ​​wyszukiwarki mogą odpowiednio indeksować i klasyfikować przetłumaczone treści. Prowadzi to do lepszej widoczności w wynikach wyszukiwania dla różnych języków. Dostępny jest również pakiet SEO, który umożliwia lokalizację adresów URL stron, tytułów SEO i nie tylko.
  • Opcje automatycznego tłumaczenia — zintegruj swoją witrynę z usługami automatycznego tłumaczenia, takimi jak Tłumacz Google i DeepL. Mogą szybko dostarczyć wstępne tłumaczenia, które możesz dostosować do swoich potrzeb.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o TranslatePress, sprawdź pełną listę funkcji. Wtyczka jest bezpłatna i umożliwia dodanie jednego dodatkowego języka do Twojej witryny. Jeśli potrzebujesz więcej funkcji, spójrz na wersję premium.

Krótko mówiąc, unikaj stronniczości językowej w swoich wielojęzycznych treściach

Stronniczość językowa to fakt, o którym warto wiedzieć, zwłaszcza jeśli prowadzisz witrynę oferującą kilka języków. Jeśli nie zaradzisz temu, możesz przypadkowo urazić i zrazić do siebie całe grupy ludzi, nawet nieświadomie.

TłumaczPress Wielojęzyczny

Z łatwością przetłumacz swoją witrynę i zmień ją na wielojęzyczną, bez uprzedzeń językowych.

Pobierz wtyczkę

Lub pobierz DARMOWĄ wersję

Mam nadzieję, że po zapoznaniu się z tym przewodnikiem na temat stronniczego języka będziesz bardziej świadomy problemów, które mogą się pojawić, i sposobów ich rozwiązania. Nie martw się, jeśli na początku poczujesz się nieznajomy. Język może zmieniać się równie wolno, jak myślenie i przekonania, które za nim stoją.

Najważniejsze jest praktykowanie świadomości, wykorzystywanie empatii i utrzymywanie otwartego umysłu. Potem wystarczy już tylko zdobyć informacje i spróbować ulepszyć sposób, w jaki się wyrażasz.

Jaki jest przykład stronniczości językowej lub stronniczego języka, z którym często spotykasz się w Internecie? Jak myślisz, jak można to poprawić? Daj nam znać w komentarzach!